Wybrane akty prawne
WYBRANE AKTY PRAWA KRAJOWEGO
- ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
SYSTEM KONTROLI FITOSANITARNEJ
Przepisy fitosanitarne określają, jakie wymagania powinny zostać spełnione przed eksportem oraz podczas importu roślin i produktów roślinnych. Zasady przeprowadzania kontroli fitosanitarnej eksportu i wydawania świadectw fitosanitarnych zostały określone w prawie krajowym w ustawie o ochronie roślin. Kontrola fitosanitarna eksportu prowadzona jest w stosunku do tych towarów, dla których obowiązek taki został określony w przepisach kraju przeznaczenia. Eksporter planując wysyłkę roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów za granicę powinien upewnić się, czy wymaganie takie zostało ustanowione. Akty prawne dostępne są na stronie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa [więcej informacji]
UWAGA AKTUALNE PRZEPISY PRAWNE DOTYCZĄCE GATUNKÓW OBCYCH DOSTĘPNE SĄ POD LINKIEM:
https://www.gov.pl/web/gdos/przepisy-prawne-dotyczace-gatunkow-obcych
WYBRANE AKTY PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO
- ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2015/1866 z dnia 13 października 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 511/2014 w odniesieniu do rejestru kolekcji, monitorowania zgodności użytkowników i najlepszych praktyk
przydatne informacje:
- https://naturalsciences.ch/organisations/biodiversity/abs
- http://cetaf.org/services/natural-science-collections-and-access-and-benefit-sharing
KONWENCJA o Różnorodności Biologicznej (CBD)
KONWENCJA o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES)
- ROZPORZĄDZENIE wykonawcze Komisji (UE) nr 888/2014 z dnia 14 sierpnia 2014 r. zakazujące wprowadzania do Unii okazów niektórych gatunków dzikiej fauny i flory
Głównym celem konwencji jest ograniczenie lub wyeliminowanie przepływu przez granice żywych i martwych okazów gatunków zagrożonych oraz produktów pochodnych. Konwencja obejmuje trzy załączniki zawierające około 30 000 gatunków roślin. Ich ochrona różni się nieco w zależności od załącznika, w którym są wymienione i jest związana ze stanem zagrożenia: Załącznik I dotyczy gatunków zagrożonych wyginięciem – handel takimi gatunkami dozwolony jest jedynie w wyjątkowych przypadkach; Załącznik II dotyczy gatunków, które obecnie nie są zagrożone, ale handel nimi musi być kontrolowany, ponieważ pozyskiwanie okazów ze środowiska naturalnego może prowadzić do ich wyginięcia; Załącznik III dotyczy gatunków chronionych w co najmniej jednym kraju i kraj ten zwrócił się do innych stron CITES o pomoc w kontrolowaniu handlu.
Aby uregulować przepływ okazów CITES przez granice państw, państwa członkowskie Unii Europejskiej wprowadziły rozporządzenie (EWG) nr 3626/82 w dniu 1 stycznia 1984 r. W dniu 1 czerwca 1997 r. zostało ono zastąpione rozporządzeniem Rady nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi. Przekłada zasady CITES na realia Unii, a w wielu przypadkach znacząco te zasady zaostrza.
INFORMACJE DODATKOWE: Zgodnie z art. 63 ww. ustawy minister właściwy do spraw środowiska prowadzi rejestr uprawnionych do przewożenia przez granicę Unii Europejskiej w celach naukowych, bez wymaganych zezwoleń, okazów zielnikowych lub okazów muzealnych zakonserwowanych, zasuszonych lub w inny sposób utrwalonych lub żywego materiału roślinnego gatunków objętych przepisami UE dotyczącymi Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), w celu nieodpłatnej wymiany, użyczenia lub darowizny.
Instytucja ubiegająca się o wpis do rejestru powinna spełniać następujące warunki:
okazy gatunków wymienionych w przepisach CITES są gromadzone w kolekcje;
- kolekcja jest wykorzystywana jedynie w celach naukowych i dydaktycznych;
- kolekcję stanowią jedynie okazy, których pozyskiwanie nastąpiło zgodnie z przepisami ustawy;
- kolekcja jest przechowywana pod opieką osoby wyznaczonej przez kierownika instytucji naukowej w warunkach uniemożliwiających jej zniszczenie;
- okazy kolekcji są oznakowane w sposób umożliwiających ich identyfikację;
- posiada katalog przetrzymywanych w kolekcji okazów, z wyszczególnieniem okazów, które mogą być udostępnianie w drodze nieodpłatnej wymiany, użyczenia lub darowizny;
- katalog jest udostępniany zainteresowanym instytucjom naukowym.
Wpisanie do rejestru następuje na wniosek zainteresowanej instytucji naukowej. Wniosek należy przesłać do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, do Departamentu Ochrony Przyrody. Do wniosku należy dołączyć kopię katalogu przetrzymywanych w kolekcji okazów gatunków CITES z oświadczeniem o zgodności kopii katalogu z oryginałem oraz o spełnieniu warunków, o których mowa powyżej. Katalog powinien zawierać nazwę naukową danego okazu, informację dotyczącą pochodzenia okazu oraz jego oznakowania. Kolekcję mogą stanowić jedynie okazy, których pozyskanie nastąpiło zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony fauny i flory. Instytucja naukowa wpisana do rejestru
otrzymuje zaświadczenie zawierające numer rejestracyjny przypisany do tej instytucji. Jednocześnie informacja o wpisaniu do rejestru instytucji naukowej i przypisanym jej kodzie, jest przekazywana do Sekretariatu Konwencji CITES w Genewie, który umieszcza tę informację na swojej stronie internetowej, w stosownym katalogu. Instytucja naukowa jest zobowiązana do aktualizacji katalogu przetrzymywanych okazów gatunków CITES stanowiących kolekcję, z uwzględnieniem okazów przekazanych innym, uprawnionym instytucjom. Wpisane do rejestru instytucje naukowe są uprawnione do przemieszczania przez granicę Unii Europejskiej okazów zielnikowych, zakonserwowanych, zasuszonych lub zatopionych oraz żywego materiału roślinnego do badań naukowych, w ramach niekomercyjnych wypożyczeń, wymiany lub darowizny, bez wymaganych zezwoleń CITES, a jedynie z wykorzystaniem etykiet, o których mowa w art. 52 rozporządzenia Komisji (WE) nr 865/2006 ustanawiającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady(WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi. Okazy mogą być przekazywane jedynie instytucjom zarejestrowanym w Sekretariacie Konwencji CITES.Odnośnie do art. 62 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody informuję, że koszty transportu oraz utrzymywania żywych okazów gatunków objętych przepisami CITES, zatrzymanych przez stosowne organy, ponosi Skarb Państwa, a ich rozliczenia dokonuje właściwy regionalny dyrektor ochrony środowiska tylko do momentu wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia o ich przepadku. Zgodnie z art. 130 powyższej ustawy sąd doręcza odpis orzeczenia ministrowi właściwemu do spraw środowiska i okazy takie podlegają przekazaniu, w drodze decyzji administracyjnej, wyznaczonym podmiotom, które są uprawnione do ich utrzymywania.
INTERNATIONAL PLANT EXCHANGE NETWORK (IPEN)
Międzynarodowa Sieć Wymiany Roślin (IPEN) - system rejestracji ogrodów botanicznych na całym świecie, służący do wymiany zasobów genetycznych roślin zgodnie z CBD. Celem IPEN jest wspieranie niekomercyjnego wykorzystania zasobów genetycznych roślin przez swoich członków oraz zapewnienie solidnych podstaw współpracy, dokumentacji, przejrzystości i komunikacji, biorąc pod uwagę obawy i potrzeby zarówno dostawców, jak i użytkowników zasoby genetyczne [LINK]
W dniu 13-14 października 2015 roku w Warszawie Ministerstwo Środowiska zorganizowało konferencję dotyczącą zagadnień związanych z nowymi zasadami postępowania z gatunkami inwazyjnymi oraz sposobów ich wdrożenia w Polsce w świetle Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr1143/2014 z dnia 22 października 2014r. Prezentacje z konferencji dostępne są pod adresem: [LINK]
- Pierwsza lista inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii została ustanowiona rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 2016/1141 z dnia 13 lipca 2016 r.
- Pierwsze uzupełnienie listy inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii zostało ustanowione rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 2017/1263 z dnia 12 lipca 2017 r.
Dodatkowe informacje na temat unijnych przepisów dotyczących gatunków obcych
W przypadku umieszczenia gatunku na liście inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii, obowiązywać będą w odniesieniu do tego gatunku zakazy, o których mowa w art. 7 rozporządzenia UE nr 1143/2014, to jest wprowadzania na terytorium Unii, przetrzymywania, hodowania, przywożenia i wywożenia z Unii lub przemieszczania w granicach Unii, wprowadzania do obrotu, wykorzystywania lub wymieniania, zezwalania na ich rozmnażanie, hodowlę, uprawę lub uwalniania do środowiska.
Zezwolenie na czynności zakazane w stosunku do tych gatunków mogą otrzymać jedynie jednostki (ang. establishments) prowadzące badania naukowe lub ochronę ex situ w tym zakresie, oraz ewentualnie produkcję do celów naukowych a następnie medycznych, w przypadku gdy stosowanie produktów pochodzących od tych gatunków jest nieuniknione ze względu na postępy w dziedzinie zdrowia ludzkiego. Ponadto w wyjątkowych przypadkach, z uwagi na nadrzędny interes publiczny, w tym względy społeczne lub gospodarcze, państwa członkowskie, pod warunkiem uzyskania upoważnienia Komisji, mogą wydawać jednostkom zezwolenia na prowadzenie innych działań.
W rozporządzeniu UE zostały wprowadzone przepisy przejściowe dotyczące stad hodowlanych (art. 32 ust. 1 i 2). Posiadacze zasobów handlowych inwazyjnych gatunków obcych nabytych przed ich umieszczeniem na liście UE, mają prawo do 2 lat od umieszczenia gatunku w wykazie unijnym przetrzymywać i przemieszczać go w celu sprzedaży lub przekazania jednostkom prowadzącym badania naukowe lub zapewniającym ochronę ex situ oraz na użytek działalności medycznej, pod warunkiem, że osobniki te będą przetrzymywane i przemieszczane w obiekcie izolowanym i zostaną podjęte wszelkie niezbędne środki uniemożliwiające rozmnażanie lub ucieczkę lub w celu uboju lub humanitarnej eliminacji tych osobników, aby wyczerpać ich zapasy. Sprzedaż lub przekazywanie żywych osobników użytkownikom niekomercyjnym jest możliwe przez 1 rok od umieszczenia gatunku w wykazie unijnym, pod warunkiem że osobniki te są przetrzymywane i przemieszczane w obiekcie izolowanym i zostały podjęte wszelkie środki, aby zapewnić, że ich rozmnażanie lub ucieczka są niemożliwe. Ponadto ujęcie gatunku na liście gatunków zagrażających UE wiązać się będzie z obowiązkiem kontroli rozprzestrzeniania się tego gatunku zarówno w obrębie środowiska przyrodniczego, jak i z hodowli, jeżeli będzie dopuszczona, oraz w miarę możliwości do zwalczenia jego dziko występującej populacji.
Źródło: GDOŚ
KODEKS DOBRYCH PRAKTYK
 |
 |
Zachęcamy do zapoznania się z kodeksem dobrych praktyk, wydanym przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska |
|
Zachęcamy do zapoznania się z europejskim kodeksem postępowania dla ogrodów botanicznych w zakresie inwazyjnych gatunków obcych |
Skorzystano z serwisów:
